Muziek: Rufus Wainwright maakt volmaakte operapop

Artiest Rufus Wainwright
Plaat Release the stars
Jaar 2007
Klinkt als Jeff Buckley, Morrissey, Antony & the Johnsons, Freddie Mercury, David Bowie
Beste nummer Going to a town
En? 9

De Amerikaanse zanger Rufus Wainwright moet nog 34 jaar worden, maar heeft al een indrukwekkende rij platen op zijn naam staan. Poses, Want one en Want two zijn van die rij mijn favorieten. Stuk voor stuk gevoelige, maar ook zwaar aangezette platen, waarop Wainwright (zoon van folkmusici Loudon Wainwright III en Kathy McGarrigle) een heel eigen stijl heeft ontwikkeld. Noem het operapop, melodieuze muziek, ontroerend, emotioneel én bombastisch.

Die stijl vervolmaakt Wainwright op zijn laatste plaat, Release the stars. Opnieuw is hij de diva, de theatrale bezinger van zijn persoonlijke leed. De mooie melodieën lokken je zijn muzikale wereld in, zijn nasale, zeurderige stem stoot je af. Dat voortdurende aantrekken en afstoten zorgt ervoor dat de muziek nergens zoetsappig wordt. Heeft hij je eenmaal helemaal je pakken, dan is er geen ontsnappen meer mogelijk. Dit is muziek waar je je op den duur aan moet overgeven, muziek waarin je zwelgt.

Want zwelgen doet Wainwright zelf ook. De deuken en schrammen die hij in zijn jonge jaren opliep zijn expliciete inspiratiebronnen. Hij doet aan oonbeschaamde zelfexploitatie. Dit is iemand die zichzelf in de uitverkoop doet. En daarbij wordt geen middel geschuwd. Emotie wordt niet alleen overgedragen met kleine, gevoelige liedjes, maar juist liever met grote gebaren, zware harmoniën, orkestrale bewerkingen en zelfs muzikale verwijzingen – deze keer naar The phantom of the opera, op Want one naar de Bolero.

Opera, Wagner, Brahms, de grote woorden en gebaren zijn gevoelsmatig nooit ver weg. Maar Wainwright houdt zijn muziek goed in de klauwen. Nooit overschreeuwt hij zichzelf of overvoert hij de luisteraar. De muziek is soms vet, maar nooit te. En dat is ongelofelijk knap, want zijn zelfontwikkelde stijl zou gemakkelijk kunnen ontsporen. Op Release the stars gebeurt dat absoluut niet. Sterker nog, dit is een van de beste platen die Wainwright tot nog toe heeft gemaakt. Hij weet namelijk hoe ver hij kan gaan. Zeker, ook deze plaat is "van dik hout…", maar op de juiste momenten houdt hij zich in, waardoor het een afwisselende, verrassende, gevoelige, melodieuze plaat is geworden.

Hoogtepunt Going to a town is met zekerheid het beste nummer dat hij geschreven heeft. Hij bezingt hierin zijn afschuw van Amerika, het hypocriete en moralistische Amerika. Wat begint als een ingetogen pianoliedje wordt gaandeweg aangekleed en uitgebreid tot ook dit uitmondt in een mini-symphonie. Voor liedjes als deze is de repeatknop op de CD-speler uitgevonden.